O inflacji... prostym językiem.

O Ostatni czas to nie tylko dyskusje na temat wysokości stóp procentowych, 3-miesięcznym czy 6- miesięcznym WIBOR-że, ale też o głównym winowajcy tego zamieszania, jakim jest inflacja.

Trochę czasu minęło...

Od prawie 20 lat nie obserwowaliśmy w Polsce tak wysokiego poziomu inflacji. Wychowały się bez niej liczne roczniki konsumentów, a dzisiaj musimy się zmierzyć z jej skutkami.

Z reguły większość z nas wie, czym ona jest i że „drogo” nas kosztuje, ale gdyby tak rozłożyć ja na czynniki pierwsze i wytłumaczyć jej sedno?  Odpowiedź na pytanie, dlaczego tak bardzo nam szkodzi,  nie jest łatwym i prostym zagadnieniem.

Jednak zainspirowana krótkim wykładem jednego z bardziej doświadczonych biznesowo kolegów, postanowiłam wyjaśnić prostym językiem – czym  jest “ta okropna inflacja”, z którą przyszło nam się ostatnio zmierzyć.

Czym jest inflacja?

Inflacja (łac. inflatio – ‘nadęcie’)  wg Marka Belki jest to proces wzrostu przeciętnego poziomu cen w gospodarce. Skutkiem tego procesu jest spadek siły nabywczej pieniądza krajowego.

Pod pojęciem inflacji rozumie się ciągły wzrost przeciętnego poziomu cen. Stopę inflacji wyraża się w procentach, pokazuje ona relację kosztów np. z minionego roku z obecnym. Przy wzroście inflacji, za tę samą kwotę co w 2021 r., możemy kupić mniej produktów niż w 2022 r, lub żeby kupić tyle samo co w 2021 r. musimy wydać więcej pieniędzy.

Inflacja na poziomie 5% oznacza, że aby kupić ten sam koszyk dóbr  (np. żywność, środki czystości) o wartości 1 000 zł, względem roku ubiegłego trzeba wydać 1050 zł. Nominalny wzrost cen z tytułu inflacji: 50 zł.

W przypadku oszczędności: Jeżeli  w 2020 r. odłożyłam kwotę 2000 zł i trzymałam je w przysłowiowej szufladzie, to w 2021 r. również będę miała 2000 zł, ale nie kupię już za to tyle samo dóbr co wcześniej. Przyczyną jest mniejsza wartość pieniądza.

Idąc o krok dalej, gdybym odłożyła te 2000 zł na lokatę do banku, o oprocentowaniu 2%, to roczne odsetki wyniosły by 40 złotych (minus podatek), ale w rzeczywistości ze względu na wysoką inflację (wzrost cen), mogę za tę samą kwotę kupić mniej niż w roku ubiegłym. Dlaczego? Bo realna stopa oprocentowania (różnica między stopą depozytową (oprocentowanie), a inflacją) wyniosła w tym przypadku -3% (oprocentowanie 2% – inflacja 5% = -3% ). Oznacza to, że w ciągu roku moje oszczędności nie tylko się nie pomnożyły, ale zmniejszyły swoją wartość.

Według aktualnych danych GUS, inflacja w Polsce wynosiła 11% w marcu  br. względem marca 2021 r., czyli wzrosła ona o 11 procent względem poprzedniego roku – 2021.

Jak mierzy się stopę inflacji?

Składa się ona z  tzw koszyka inflacyjnego. Jest to system wag przeciętnych cen dóbr z zakresu:

  • żywność
  • napoje alkoholowe i bezalkoholowe
  • odzież i obuwie,
  • kosztu użytkowania mieszkania
  • edukacja
  • transport itd

Główne przyczyny inflacji.

  • nadmierna ilość pieniądza w porównaniu z podażą dóbr w gospodarce (negatywny efekt tzw. drukowania pustego pieniądza – czyli pieniądza który, drukuje Bank Centralny, a który fizycznie nie ma odzwierciedlenia w dobrze materialnym).
  • kłopoty finansowe państwa i konieczność finansowania deficytu budżetowego,
  • nadmierny wzrost płac w gospodarce,
  • znaczny wzrost cen surowców energetycznych np. cen ropy naftowej
  • wysokie obciążenia podatkowe,
  • nadmierna ilość monopoli w gospodarce

Stopy procentowe

Jeśli wiemy już, czym jest inflacja, warto przypomnieć o wysokości stóp procentowych, na które wysokości inflacji ma decydujący wpływ.

Stopa procentowa to cena ( odsetki), jakie należy zapłacić posiadaczowi kapitału za to, że go pożyczy nam na ustalony czas. Stopy procentowe ustalane są przez Radę Polityki Pieniężnej, która jest organem Narodowego Banku Polskiego. Rada decyduje o podwyższeniu lub obniżeniu stóp procentowych, co przekłada się na wzrost lub spadek kosztów kredytów i pożyczek dla banków komercyjnych. Następnie banki pożyczają ten kapitał kredytobiorcom. W efekcie, zmiany stóp procentowych przez RPP wpływają na wszystkich, a w szczególności determinuje to koszt kredytu.

Narodowy Bank Polski od 2003 r. przyjmuje cel inflacyjny na poziomie 2,5% – czyli NBP zakłada, iż inflacja nie powinna wynieść więcej niż 2,5% rocznie (jak już wiecie z artykułu wysoka inflacja to utrata wartości pieniądza ). Jednym z narzędzi umożliwiających realizację planu są właśnie stopy procentowe.

Kiedy poziom inflacji z różnych przyczyn zaczyna rosnąć, rosną również ceny. Aby zapobiec drastycznemu wzrostowi cen, Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe. Kiedy rosną stopy procentowe, rośnie cena pieniądza. Bank Centralny zatem pożycza pieniądze bankom komercyjnym po wyższej niż do tej pory cenie, a banki komercyjne pożyczają pieniądze nam kredytobiorcom również po wyższych oprocentowaniach. Zamiast inwestować/wydawać bardziej opłaca się oszczędzać. W efekcie mamy do czynienia ze studzeniem wzrostu gospodarczego.

Aktualnie wielu kredytobiorców (zazwyczaj kredytów hipotecznych lub kredytów firmowych) boryka się ze wzrostem stóp procentowych. O tym jak można sobie z tym poradzić, możecie Państwo poczytać na naszym blogu – https://kancelariaprofin.pl/stopy-procentowe-jaki-maja-wplyw-na-nasze-codzienne-zycie/

Stopy procentowe w innych krajach – Dane Styczeń 2022 r.

O wysokości stóp procentowych w innych krajach Europy decydują poszczególne Narodowe Banki Centralne. Wyjątkiem od tej reguły są kraje Strefy EURO, gdzie decyzja podejmowana jest przez Europejski Bank Centralny dla wszystkich krajów wspólnoty walutowej. Od marca 2016 roku w krajach Strefy EURO stopa referencyjna wynosi 0%.

Wśród państw, które w ostatnim czasie podjęły decyzję o podwyższeniu stóp procentowych jest Polska i inne kraje z naszego regionu, w tym Czechy i Węgry. Wszystkie te kraje są poza Strefy EURO, mają własne waluty i indywidualnie decydują o poziomie stóp.

Inflacja w innych krajach.

Wg danych Eurostatu pod koniec stycznia 2022 r. w Polsce inflacja wynosiła 8,7%, co sprawiło że,  aktualnie „dogoniliśmy” Estonię. Jak widać na wykresie nie tylko nasz kraj boryka się z wysoką stopą inflacji, jednakże jest ona stosunkowo wyższa względem średniej inflacji w strefie Państwa z walutą Euro.

Źródło: dane Eurostat

Dlaczego inflacja rośnie szybciej niż kiedykolwiek w ciągu ostatnich 20 lat i jakie są prognozy na kolejne lata? O tym napiszemy już w kolejnym artykule. Zapraszamy! Doradcy Kredytowi – Kancelaria ProFin

MOŻEMY CIĘ WESPRZEĆ

FINANSOWO

Wypełnij formularz już teraz.